Klasyfikacja potrzeb według Epikura

Można też przytoczyć wiele biografii ludzi, którzy przez długie lata nie realizowali czynności seksualnych,’nie wykazywali przy tym fiksacji na tym tle, a brak podstaw, aby podejrzewać ich o atrofię mechanizmów rozmnażania. Mam tu na myśli nie tylko niektórych księży lub po prostu tak zwanych starych kawalerów, ale również ludzi, którzy zawodowo, jak np. marynarze, lub przymusowo, jak np. więźniowie, są przez długi okres pozbawieni możliwości normalnych kontaktów seksualnych. Tu wyraźnie widać, że u jednych z nich nie ujawniają się żadne negatywne skutki tego stanu rzeczy, podczas gdy u drugich, będących w tej samej sytuacji zewnętrznej, dochodzi do poważnej frustracji.

Fakt jednak, że niezakłócone i efektywne funkcjonowanie bez kontaktów seksualnych jest możliwe, decyduje o ogólnej ocenie tego zagadnienia.

Zwrócił na to uwagę już w III wieku p.n.e, twórca jednej z najlepszych klasyfikacji potrzeb – Epikur. Pisał on wprawdzie nie o potrzebach, a o pożądaniach, rzecz jednak nie dotyczy nazwy. Podzielił on pożądania według dwóch podstawowych kategorii:

– konieczności, a więc ze względu na to, czy bez zaspokojenia danej potrzeby funkcjonowanie osobnika jest możliwe

– naturalności, a więc ze względu na to, czy dana potrzeba wynika z wrodzonych właściwości osobnika, czy też ma charakter sztuczny, nabyty w życiu społecznym. Wyróżnił w ten sposób trzy podstawowe potrzeby:

– 1) naturalne i konieczne, a więc związane z pożywieniem, zapotrzebowaniem na wodę itp. są to te potrzeby, które określiliśmy mianem fizjologicznych

– 2) ani naturalne, ani konieczne, do których zaliczył te potrzeby, które określiliśmy jako nawykowe według Epikura wywołują one takie „pożądania”, jak ambicja i sława.

„Pożądania” ani naturalne, ani konieczne mogą zdominować pozostałe, przybrać nadmierną intensywność i wówczas stają się namiętnościami (pathos). Najgroźniejszą namiętnością – zdaniem Epikura – poza strachem przed bogami jest miłość, będąca patologiczną formą przyjaźni

– 3) natomiast pożądanie płciowe zostało zaklasyfikowane przez Epikura jako naturalne, ale niekonieczne.