LOKALIZACJA RECEPTORÓW ADRENERGICZNYCH

Do niedawna sądzono, że receptory adrenergiczne znajdują się wyłącznie w błonie postsynaptycznej, a pobudzenie tych receptorów objawia się wystąpieniem zaprogramowanej czynności efekt ora (mięśnia gruczołu). Ostatnio okazało się, że receptory a-adrenergiczne znajdują się również w błonie presynaptycznej zakończenia adrenergicznego. Pobudzenie tego receptora hamuje wydzielanie do szczeliny synaptycznej przekaźnika (noradrenaliny) z zakończenia nerwowego. Jest to jak gdyby dodatkowy mechanizm uniemożliwiający dalsze wydzielanie przekaźnika w sytuacji, gdy jego nadmiar zgromadził się w szczelinie. W odróżnieniu od Teceptorów postsynaptycznych (aj) te presynaptyczne receptory nazwano a2. Wiele ze znanych nowych leków a-adrenoiitycznych wykazuje różne powinowactwo do postsynaptycznych (aj i presynaptycznych (a2) receptorów adrenergicznych. I tak na przykład fenoksybenzamina ok. 100 razy silniej blokuje receptory aj niż cu. Wybiórczo w stosunku do receptorów a4 działa prazosyna, a w stosunku do receptorów a2 johimbina. Pochodne imidazoli- ny, np. fentolamina, nie wykazują takiej wybiórczości i tylko nieco sil niej hamują czynność receptorów aj w stosunku do receptorów a2. Z punktu widzenia terapeutycznego interesujące wydaje się poszukiwanie leków typu prazosyny, które zmniejszają napięcie mięśni giadkich (blokada receptorów at) i nie nasilają neuronalnego wydzielania noradrenaliny w synapsach adrenergicznych (nie blokują receptorów aa-adrenergicznych). Takie leki mają szansę zastosowania w chorobie nadciśnieniowej. Dotychczasowa mała skuteczność leków a-adrenolitycznych stosowanych w tej chorobie mogła być związana z brakiem ich wybiórczego działania w stosunku do receptorów a,. Dodajmy, że istnieją również presynaptyczne receptory {$„ których pobudzenie przez adrenalinę prowadzi do „paradoksalnego” nasilenia wydzielania noradrenaliny z zakończenia nerwowego do szczeliny synaptycznej.