Torbiel smołowa lub czekoladowa

Jest rzeczą wiadomą, że prawidłowemu procesowi jajeczkowania i tworzenia się ciałka żółtego nie towarzyszy krwawienie, jakkolwiek pojawianie się w okresie zaniku ciałka żółtego wylewów krwi do jego wnętrza nie jest zjawiskiem zbyL rzadkim. W warunkach nieprawidłowych jednak może dojść do większego krwawienia z jednej strony do pęcherzyków Graafa i to tak dojrzałych, jak i zanikających, a z drugiej do ciałka żółtego..

Zdarzające się niekiedy torbiele jajnikowe, które zawierają ciemnobrunatny lub nawet czarny płyn o gęstości smoły, mogą powstawać w wyżej opisany sposób, tj. wskutek wylewu krwi do torbieli ciałka żółtego lub pęcherzyka Graafa. Zawartość ich bowiem jest bezsprzecznie rozłożoną krwią. W ostatnich czasach powstawanie torbieli czekoladowych tłumaczy się jednak raczej czynnością zawleczonej z macicy i zaszczepionej w jajniku śluzówki trzonu macicy (endometriosis)} która miesiączkuje w sposób typowy stając się powodem mniejszego lub większego wylewu krwi do wnętrza torbieli jajnikowej.

– b) GUZY NOWOTWOROWE

– 1. GUZY POCHODZENIA NABŁONKOWEGO

– Guzy jajnika pochodzenia nabłonkowego (torbielowate)

– a) Torbielak surowiczy (cystoma ovarii simplex serosum, cystis serosa simplex)

Torbiełak surowiczy przypomina na pierwszy rzut oka większą torbiel pęcherzyka Graafa i przez wielu badaczy jest zaliczany do guzów pochodzenia nienowo- tworowego. Nabłonkowa wyściółka na wewnętrznej powierzchni ściany torbieli odióżnia go jednak od guzów określanych mianem hydrops folliculi. Można by przyjąć, jakkolwiek nie jest to udowodnione, żc powstawanie zwykłego torbielaka surowi- czego następuje wskutek wrastania w głąb jajnika wałeczkowa tego nabłonka pokrywającego ten narząd i jego następowej czynności wydzielniczej.

Zwykłe torbiele surowicze jajnika rzadko kiedy osiągają wielkość pięści. Występują w przeważnej części przypadków jako guzy jednostronne, jednokomo- rowe, uszypułowane, wypełnione płynem surowiczym barwy lekko opalizującej lub żółtawej, o dużej zawartości białka. O wiele rzadziej zdarzają się guzy złożone z kilku torbieli leżących tuż obok siebie, tak że całość robi wrażenie tworu wielo- komor owego.

Ściana torbieli surowiczej jest cienka i dlatego łatwo może pęknąć. Zawartość jej nie działa jednak drafżniąco na otrzewną. Guzy tego rodzaju są łagodne. Mogą rozwijać się także śródwięzadłowo, między blaszkami otrzewnej lig. latum.

Torbiele surowicze są dobrze unaczynione i dlatego nie stwierdza się w nich prawie nigdy zmian wstecznych. Czasami jednak – wskutek domieszki krwi – wypełniający- je płyn ma barwę brunatnawą.