Duszność

W chorobie niedokrwiennej mięśnia sercowego pod wpływem różnych czynników (wysiłek, palenie papierosów, zimny wiatr, obfity posiłek) pojawia się ból w klatce piersiowej z towarzyszącą dusznością i lękiem (stąd określenie „dusznica bolesna”). Duszność – poczucie braku powietrza – wywołuje paniczny lęk, strach przed uduszeniem. Podobny lęk występuje też w napadach astmy. Silny lęk pogłębia z kolei uczucie duszności, a to jeszcze bardziej nasila strach i błędne koło się zamyka. Tymczasem panika jest zabójcza, bo może doprowadzić do skurczu naczyń wieńcowych, zaburzeń rytmu serca, a nawet do zawału. Krótko mówiąc, panika powiększa niedokrwienie. Spowodowane jest to zwiększoną aktyw-nością wspólczulnego układu nerwowego. Reakcji takiej, jak wykazały badania, można zapobiec, podając leki blokujące wpływ układu współczul- nego na serce (np. beta-blokery – propranolol).

W zawale mięśnia sercowego pojawiają się nagły ból i duszność, nie do opanowania przez zwykle leki. Zdarza się, że osoby cieszące się dotychczas dobrym zdrowiem bywają „powalane” zawałem w czasie swoich normalnych zajęć. Niespodziewanie wyrwane z aktywnego życia, nagle znajdują się w szpitalu, unieruchomione pośród nie znanej im aparatury wydającej niepokojące dźwięki przy każdym poruszeniu, wśród krzątających się ludzi w. białych kitlach, często nie rozumiejąc, co się stało. Zdawkowe „Ma pan zawał” nie rozwiązuje problemu, lecz jeszcze zwiększa lęk. Lękowi może towarzyszyć brak akceptacji i protest wobec zaleceń lekarskich i procedur leczniczych, a także wobec zakazów i ograniczeń. Nawet gdy minie niebezpieczeństwo wystąpienia nagłych powikłań, pozostają nurtujące myśli: Jak to się stało? Skąd? Dlaczego to ja, a nie on? oraz silny strach, że się to powtórzy. Następuje radykalna zmiana położenia chorego: dotychczas niezależny, w pełni sił, aktywny życiowo – nagle skazany zostaje na pomoc innych. Przestawienie się na rolę pacjenta jest niezwykle trudne dotyczy to zwłaszcza osób zajmujących stanowiska kierownicze.