Guz prolaktynowy (piolactinoma). Częstą przyczyną hiperprolaktyne- mii jest czynny hormonalnie gruczolak przysadki, zbudowany z komórek prolaktynowych (pro/aci/nomą). Początkowo uważano, że przypadki hi- perprolaktynemii związane z obecnością tego guza nie kwalifikują się do leczenia farmakologicznego. Jednak już w 1975 r. Corenblum i wsp. zaobserwowali u 2 chorych z guzami prolaktynowymi, uciskającymi na skrzyżowanie wzrokowe, normalizację pola widzenia pod wpływem leczenia bromokryptyną. Spostrzeżenie to, świadczące o regresji guza pod wpływem stosowanego leku, potwierdzili w końcu lat siedemdziesiątych inni autorzy. Między innymi w 1978 r. autor opublikował obserwację dotyczącą mężczyzny zi guzem przysadki, dużym stężeniem prolaktyny i uci-

Digoksyna (Lanoxin). Jeśli niezbędne jest osiągnięcie szybkiego działania glikozydów naparstnicy, a nie ma szczególnych wskazań do zastosowania innych preparatów, to lekiem niemal z wyboru jest digoksyna podana dożylnie [23]. Według niektórych klinicystów silniejszym lekiem jest Lanatosid C, chociaż czas i siła działania inotropowego są podobne. Różnica dotyczy w zasadzie wchłanialności z przewodu pokarmowego digoksyna wchłania się w 65 – 80%, a Lanatosid C tylko w 40%.

Może być przyczyną takich objawów niepożądanych ze strony oun, jak uczucie migania, mroczek środkowy, zaburzenia ostrości wzroku, zaburzenia akomodacji, dość często dochodzi do ciężkich toksycznych uszkodzeń siatkówki, zaniku prostego nerwu wzrokowego. Zdarza się to częściej, gdy dawka ogólna chlorochiny, pochodnej chinoliny, przekroczy 100 g. Znaną są również późne retinopatie – po 4-5 łatach od rozpoczęcia leczenia chłorochiną [5]. Z innych objawów ocznych obserwowano przejściowe porażenie mięśni galkoruchowych [49, 53]. W rzadkich przypadkach leczenia chłorochiną dochodzi do miopatii i uszkodzeń nerwów obwodowych.

Po pewnym czasie szyjka jest już na tyle szeroka, że przejście przez nią trzonu staje się możliwe. Balon taki zakłada się do pochwy na kilka godzin próby odprowadzenia trzonu wykonuje się co kilka dni, jeśli zachodzi potrzeba.

W ten sam sposób można dokonać odprowadzenia wynicowanego trzonu macicy za pomocą odpowiednich przyrządów (repozytorów). Przyrządy takie składają się w zasadzie: a) z wgłębionego talerzyka z gumy lub masy kauczukowej, który uciska na wynicowane dno macicy, b) z twardego, lekko zakrzywionego trzonka połączonego z czterema gumowymi taśmami, które są przymocowane do paska wiszącego na szelkach. Elastyczny ucisk jest wywierany na macicę talerzykiem i czterema gumowymi taśmami przez cały czas, póki przyrząd ten nie zostanie wyjęty. Działanie jego należy kontrolować, aby nie dopuścić do zupełnego wepchnięcia trzonu do jamy macicy.

Ze względu na zrosty międzyblaszkowych guzów z otoczeniem zabieg nie zawsze jest prosty, a i samo wyłuszczanie guza spomiędzy blaszek otrzewnowych więzu szerokiego doprowadza często do uszkodzenia ściany torbieli i wylania się jej treści do jamy brzusznej. Zawsze należy mieć na uwadze możliwe przemieszczenie moczowodu przez rozwijający się guz międzyblaszkowy, toteż operacja powinna być wykonana z wyjątkową ostrożnością.

Wyłuszczanie guza pozornie międzyblaszkowego, a unieruchomionego przez zrosty otrzewnowe wymaga oddzielenia go od tylnej blaszki więzadła szerokiego, która na nim leży. Jest to nie zawsze rzeczą łatwą, zwłaszcza w przypadkach rozległych zrostów. Mylne rozpoznanie guza rzekomoblaszkowego jako międzyblaszkowego doprowadza często do niepotrzebnego rozcinania blaszek więzu szerokiego, rozdzielania tkanki łącznej przymacicza, uszkodzenia naczyń krwionośnych, a nawet okaleczenia moczowodu.

Nieznaczne pęknięcia szyjki zdarzają się podczas porodu z reguły i stanowią jeden z najpospolitszych dowodów jego przebycia. Mylne byłoby jednak przypuszczenie, że głębsze pęknięcia szyjki macicy, które spotykamy w 6-8% ogólnej liczby ginekologicznie chorych, są zawsze następstwem pierwszego porodu. W przeciwieństwie bowiem do innych obrażeń i uszkodzeń porodowych, które trafiają się przeważnie podczas pierwszego porodu, rozerwanie szyjki może nastąpić także u wieloródek. W każdym jednak razie gwałtowne rozszerzenie szyjki macicy, do którego dochodzi podczas niektórych zabiegów położniczych (ręczne wydobycie płodu, obrót według Braxlona-Hicksa), narażają ją w wysokim stopniu na pęknięcie.

Podrażnienie to przenosi się do rdzenia, a stąd na nerwy czuciowe danej okolicy, co wywołuje uczucie bólu, umiejscowionego w sąsiedztwie kości krzyżowej. Jest rzeczą zrozumiałą, że pobudki wywołujące podrażnienie nerwów trzewnych i przeniesienie się tego podrażnienia w rdzeniu lędźwiowym na nerwy czuciowe odnośnej części rdzenia mogą być najrozmaitsze, występować w najróżnorodniejszych schorzeniach kobiecych narządów rodnych i towarzyszyć najrozmaitszym powikłaniom.

Szereg schorzeń kobiecych narządów rodnych o ściśle określonym obrazie anatomicznym może wywołać w ten sposób uczucie bólu w krzyżu, jakkolwiek nie przychodzi wcale do bezpośredniego ucisku na okolicę krzyżową.

Aktywność fl-adrenołityczną racematu timololu po raz pierwszy opisał Hall i wsp. w 1970 r, [436]. Stwierdził,’ że antagonizuje on częstoskurcz poizoprenalinowy u psów i szczurów. Po podaniu doustnym działa 5-10 razy silniej niż propranolol. Po podaniu dożylnym psom w dawce 1,56 p,g7kg hamuje inotropowe oraz hipotensyjne działanie izoprenaliny, tak jak propranolol w dawce 10-krotnie większej [889], W dawc.e 10 iyg/kg redukuje pojemność wyrzutową serca u psów narkotyzowanych. Znosi niemiarowości komorowe wywołane przez adrenalinę, natomiast nie wpływa na zaburzenia miarowości wywołane bodźcami nieadrenergicznymi [265]. Nie wykazuje właściwości błonowych, a jego działanie przeciw- arytmiczne wynika ze swoistej blokady p-adrenergicznej [1001],

Różne formy używania leków, począwszy od eksperymentowania aż po zależne, ciągło używanie, wywodzą się z: 1) ogólnoludzkich motywów i predysponujących cech charakteru człowieka, 2) bezpośrednich przyczyn i 3) czynników wyzwalających tę reakcję behawioralną w sprzyjających warunkach.

Gestageny, jako leki hamujące czynność skurczową ciężarnej macicy, w praktyce nie znalazły szerszego zastosowania ze względu na ich małą skuteczność. Progesteron, jak i jego pochodne, w tym 17-a-progesteron, jako leki ochronne dla ciąży mają zastosowanie w substytucyjnym leczeniu ciąży zagrożonej. Działanie, hamujące czynność skurczową macicy, progesteronu lub jego pochodnych może ujawnić się przy stosowaniu w dużych dawkach, rzędu kilku gramów na dobę. Może to wywierać ujemny wpływ na płód.

Polega ono nie tylko na odstawieniu leku będącego przyczyną niedoboru potasu, lecz także na szybkim uzupełnieniu brakujących ilości tego elektrolitu. Każda bowiem hipokalioza jest niebezpiecz- na dla życia, nawet wówczas, gdy obraz kliniczny nie wskazuje na potrzebą szybkiej interwencji.